Trong ngành chăn nuôi bò sữa, có một câu nói cửa miệng mà bà con ai cũng thấm thía: "Làm ra một đồng sữa, tốn bảy đồng cám". Chi phí thức ăn luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất, có khi lên tới 70% giá thành sản xuất. Khi giá thức ăn chăn nuôi ngày một leo thang mà giá thu mua sữa lại ít biến động, lợi nhuận của người nông dân bị bào mòn đáng kể. Nhiều trại rơi vào cảnh "bò ăn hết sổ đỏ" chỉ vì không kiểm soát được chi phí đầu vào.
Nhiều bà con tìm cách cắt giảm lượng cám để đỡ tốn tiền, nhưng làm vậy thì bò lại giảm sữa, gầy yếu, kiệt sức. Vậy làm sao để vừa giảm chi phí, vừa giữ vững, thậm chí tăng năng suất sữa? Câu trả lời không nằm ở việc "bớt ăn", mà nằm ở cách "ăn khôn ngoan" hơn. Đó chính là phương pháp phối trộn cỏ băm và cám tinh. Bài viết này sẽ chia sẻ bí quyết thực hiện quy trình này với sự hỗ trợ đắc lực của chiếc máy băm cỏ bò, giúp bà con tiết kiệm tới 30% chi phí thức ăn một cách thực tế nhất.
Gánh nặng chi phí thức ăn: Bài toán đau đầu của mọi trại bò sữa
Thực trạng: Người nuôi "lấy công làm lãi"
Bước vào bất kỳ trại bò sữa nào, nỗi lo lớn nhất luôn là kho cám. Giá ngô, giá đậu tương trên thị trường thế giới tăng từng ngày khiến giá cám bao trong nước cũng đội lên cao ngất ngưởng. Nếu chỉ phụ thuộc hoàn toàn vào cám bao công nghiệp và cỏ voi cho ăn tự do theo cách cũ, biên độ lợi nhuận của bà con sẽ cực kỳ mỏng manh. Nhiều hộ gia đình chăn nuôi nhỏ lẻ thậm chí phải lấy công làm lãi, chỉ mong bò khỏe mạnh là mừng.
Sự lãng phí vô hình từ cách cho ăn truyền thống
Thói quen phổ biến của nhiều hộ chăn nuôi là sáng sớm đổ đầy máng cám tinh cho bò ăn "lót dạ", sau đó mới vứt cỏ nguyên cây vào cho bò ăn tự do cả ngày. Cách làm này nghe có vẻ hợp lý nhưng thực tế lại gây ra hai sự lãng phí lớn mà bà con ít để ý:
Lãng phí cỏ: Bò là loài động vật rất "kén chọn". Khi ăn cỏ nguyên cây, chúng sẽ dùng chiếc lưỡi dài cuốn lấy phần lá non, mềm để ăn trước và bỏ lại toàn bộ phần gốc, thân cứng. Bà con mất công trồng, mất công cắt, mất công vác về nhưng bò chỉ ăn một nửa, phần còn lại thành rác thải phải dọn đi. Đây là sự lãng phí công sức và tài nguyên đất đai rất lớn.
Lãng phí cám (kém hấp thu): Khi bò ăn một lượng lớn cám tinh vào lúc đói, độ pH trong dạ cỏ sẽ giảm đột ngột (bị chua hay còn gọi là toan hóa dạ cỏ). Môi trường axit này khiến hệ vi sinh vật tiêu hóa hoạt động kém đi, thậm chí bị chết. Hậu quả là bò ăn nhiều cám nhưng không hấp thụ hết dinh dưỡng, thải ra phân sống, bò dễ bị đau bụng, viêm móng. Vừa tốn tiền mua cám mà bò lại không nhận được đủ chất.
Tại sao phối trộn Cỏ băm + Cám lại là chìa khóa tiết kiệm 30%?
Phương pháp phối trộn (trộn đều cỏ đã băm nhỏ với cám) chính là lời giải cho bài toán hóc búa trên. Nó giải quyết triệt để cả hai vấn đề lãng phí kể trên.
Hiểu về dạ cỏ: Bò cần ăn hỗn hợp để hệ vi sinh vật làm việc tốt nhất
Dạ cỏ của bò giống như một thùng lên men khổng lồ. Nó hoạt động hiệu quả nhất khi có cả chất xơ (từ cỏ) và năng lượng (từ cám) được cung cấp cùng một lúc. Chất xơ từ cỏ đóng vai trò như "bộ khung" giữ cho môi trường dạ cỏ ổn định, kích thích bò nhai lại để tiết nước bọt trung hòa axit do cám sinh ra. Khi môi trường ổn định, vi sinh vật sẽ phát triển mạnh mẽ để tiêu hóa thức ăn triệt để hơn.
Chống lãng phí: Cám bám vào cỏ, bò không thể "kén cá chọn canh"
Khi cỏ được băm nhỏ và trộn đều với cám (có thể thêm chút rỉ mật hoặc nước), các hạt cám thơm ngon sẽ bám dính chặt vào từng cọng cỏ. Bò muốn ăn cám thì bắt buộc phải ăn luôn cả cọng cỏ dính cám đó. Chúng không thể dùng lưỡi để lựa lá bỏ cọng được nữa. Kết quả là máng ăn luôn sạch trơn, bà con tận dụng được 100% lượng cỏ trồng được, không bỏ phí bất kỳ phần thân cứng nào.
Tăng hiệu quả chuyển hóa
Nhờ môi trường tiêu hóa ổn định, bò hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn hẳn. Cùng một lượng thức ăn đầu vào, nhưng bò ăn theo phương pháp phối trộn sẽ cho lượng sữa cao hơn và chất lượng sữa (độ béo, độ khô) cũng tốt hơn. Tiết kiệm 30% chi phí đến từ việc không lãng phí cỏ và tăng hiệu suất sử dụng cám.
Vai trò không thể thay thế của máy băm cỏ bò trong phương pháp này
Muốn phối trộn thành công, điều kiện tiên quyết là cỏ phải được xử lý đúng cách. Bà con không thể trộn cám bột với những cây cỏ dài hàng mét.
Tại sao không thể trộn cám với cỏ nguyên cây?
Nếu bà con để cỏ dài và rắc cám lên, cám sẽ rơi tuột xuống đáy máng. Với bản tính khôn ngoan, bò sẽ hất cỏ ra để liếm sạch cám ở dưới đáy trước, sau đó mới ăn cỏ một cách miễn cưỡng. Như vậy, mục tiêu phối trộn coi như thất bại hoàn toàn.
Yêu cầu kỹ thuật: Cỏ phải được băm ngắn
Để cám có thể bám dính tốt vào cỏ, cỏ cần được băm thành đoạn ngắn khoảng 3-5cm. Hơn nữa, thân cỏ cần được đập dập để tiết ra một chút dịch, giúp kết dính cám bột tốt hơn. Đây chính là lúc bà con cần đến một chiếc máy băm cỏ bò chuyên dụng. Làm thủ công bằng dao thái tay sẽ không bao giờ đạt được độ đồng đều và năng suất cần thiết cho một trại bò sữa.
Khả năng xử lý đa dạng
Trong chăn nuôi bò sữa, cỏ voi là nguồn thức ăn thô xanh chủ lực vì năng suất cao. Tuy nhiên, thân cỏ voi già rất cứng và xơ. Một chiếc máy băm cỏ voi tốt sẽ giúp bà con "xử đẹp" những gốc cỏ cứng nhất, băm chúng thành những mảnh nhỏ dễ ăn. Chiếc máy đóng vai trò như một "đầu bếp" sơ chế, biến nguyên liệu thô cứng thành món ăn hấp dẫn, dễ tiêu hóa cho đàn bò.
Quy trình phối trộn thức ăn chuẩn kỹ thuật tại trại
Để áp dụng phương pháp này hiệu quả, bà con có thể thực hiện theo các bước đơn giản sau ngay tại sân phơi hoặc khu vực chế biến thức ăn của trại:
Bước 1: Chuẩn bị và sơ chế nguyên liệu bằng máy băm cỏ cho bò
Thu hoạch cỏ voi, thân cây ngô hoặc các loại phụ phẩm nông nghiệp khác. Sử dụng máy băm cỏ cho bò để băm toàn bộ số thức ăn thô này. Bà con nên chỉnh máy để cỏ có độ dài đồng đều, tránh quá vụn nát (làm bò lười nhai lại) nhưng cũng không được quá dài (làm bò dễ lựa chọn).
Bước 2: Tính toán tỷ lệ Cám/Cỏ phù hợp với sản lượng sữa của đàn
Tùy vào giai đoạn tiết sữa (đỉnh sữa, giữa kỳ hay cạn sữa) mà tỷ lệ cám sẽ khác nhau. Thông thường, tỷ lệ thức ăn tinh/thô là khoảng 40/60 hoặc 50/50 cho bò đang vắt sữa. Bà con rải đều lớp cỏ đã băm ra nền xi măng sạch, sau đó rắc đều lượng cám tinh, rỉ mật (nếu có) và khoáng chất lên trên bề mặt lớp cỏ.
Bước 3: Kỹ thuật trộn đều và kiểm tra độ ẩm
Dùng xẻng đảo đều hỗn hợp từ 3-4 lần cho đến khi thấy cám bám đều vào cỏ. Kiểm tra độ ẩm của hỗn hợp là rất quan trọng. Bà con bốc một nắm thức ăn, nắm chặt trong tay. Nếu thấy tay ẩm mát, thức ăn dính thành cục nhưng không có nước rỉ ra kẽ tay là đạt chuẩn (độ ẩm khoảng 50%). Nếu khô quá, cám sẽ không bám vào cỏ, bà con có thể vẩy thêm chút nước muối loãng hoặc rỉ mật để tăng độ kết dính.
Lựa chọn dòng máy phù hợp với quy mô trang trại để tối ưu vốn đầu tư
Để thực hiện quy trình trên, việc chọn đúng chiếc máy phù hợp với quy mô đàn là rất quan trọng để tránh lãng phí vốn đầu tư hoặc mua máy quá yếu không đáp ứng được việc.
Với hộ gia đình nuôi 3-5 con
Đối với quy mô nhỏ, chăn nuôi tận dụng, bà con không cần mua máy quá lớn gây lãng phí tiền điện và chi phí đầu tư. Một chiếc máy băm cỏ mini chạy điện dân dụng 220V là lựa chọn hoàn hảo. Các dòng máy này nhỏ gọn, dễ di chuyển, giá thành rẻ nhưng vẫn đảm bảo năng suất băm đủ cho vài con bò ăn trong ngày.
Với trang trại quy mô vừa và lớn
Nếu đàn bò từ 10-20 con trở lên, khối lượng cỏ cần xử lý mỗi ngày lên tới hàng tấn. Lúc này, bà con cần đầu tư máy băm cỏ công suất lớn, sử dụng động cơ mạnh mẽ hoặc điện 3 pha. Loại máy này có tốc độ "nuốt cỏ" cực nhanh, giúp tiết kiệm thời gian lao động quý báu cho nhân công trại, đảm bảo bò luôn được ăn đúng bữa.
Tính đa năng của thiết bị
Một điểm hay là các dòng máy này thường rất đa năng. Nếu bà con có chăn nuôi kết hợp, chiếc máy này hoàn toàn có thể dùng làm máy băm cỏ cho dê. Dê cũng là loài nhai lại và cực kỳ kén ăn (chỉ ăn lá), việc băm cỏ cho dê bằng máy cũng giúp giảm lãng phí thức ăn tương tự như với bò. Thậm chí, máy có thể dùng để băm thân chuối, rau bèo cho lợn, gà, giúp tối ưu hóa hiệu quả sử dụng máy móc cho cả trang trại.
Kết luận: Thay đổi nhỏ, lợi ích lớn
Việc chuyển đổi từ cách cho ăn truyền thống sang phương pháp phối trộn thức ăn thô - tinh không hề phức tạp, nhưng hiệu quả kinh tế mang lại là con số "thực" mà bà con có thể nhìn thấy ngay trong tháng đầu tiên áp dụng. 30% chi phí tiết kiệm được đến từ việc bò ăn không bỏ sót cọng cỏ nào và lượng sữa tăng lên nhờ tiêu hóa tốt. Và để hiện thực hóa con số lợi nhuận đó, việc đầu tư một chiếc máy băm cỏ bò phù hợp chính là bước đi đầu tiên và quan trọng nhất. Đó không phải là chi phí tiêu sản, mà là một khoản đầu tư thông minh cho sự phát triển bền vững, giúp bà con nông dân làm chủ được quy trình chăn nuôi và tối ưu hóa lợi nhuận trên chính đàn bò của mình.
Thông tin dịch vụ tư vấn khách hàng:
Công ty CP Đầu Tư Tuấn Tú
Địa chỉ: Số 2, Ngõ 2, đường Liên Mạc, phường Thượng Cát, TP Hà Nội
Chi nhánh Miền Nam: 133 đường 6A, xã Tân Vĩnh Lộc, TP Hồ Chí Minh.
Hỗ trợ khách hàng: 0945796556 - 0984930099
Email: khomay3a@gmail.com
Fanpage: https://web.facebook.com/Congtycpdaututuantu
Cảm ơn quý khách đã đồng hành cùng chúng tôi!