Cách nuôi bò sinh sản - Những kinh nghiệm chăn nuôi bà con cần nắm vững

1. Cách chọn giống bò cái sinh sản đạt hiệu quả cao

Cũng như các mô hình chăn nuôi sinh sản khác, điều quan trọng để bò có thể sinh sản được nhiều, chăm con tốt, bà con cần phải lựa chọn bò mẹ thật kỹ lưỡng. Chọn bò cái sinh sản bà con cần chú ý một số đặc điểm sau:

• Dáng đi nhanh nhẹn, da mỏng, thân hình có sự hài hòa giữa các phần đầu, cổ, thân, lông thưa, thuần tính và hiền lành.
• Đầu nhẹ, mũi to, hàm răng phải đều và trắng, mõm rộng, cổ dài vừa phải, thanh thoát, da cổ có nếp nhăn. Phần ngực sâu, rộng. Xương sườn mở rộng, cong về phía sau, bụng to nhưng không bị xệ, bốn chân bò thẳng và mảnh, móng khít, mông nở, lưng ít dốc. Bầu vú phát triển đều về phía sau, 4 núm vú đều có độ dài vừa phải, không có vú kẹ và da vú mỏng, tĩnh mạch phân thành nhánh ở vú nổi rõ. 
• Giống bò tốt phải là có khoảng cách giữa 2 lứa đẻ ngắn. Bò cái sinh sản tốt thường có tuổi đẻ lứa đầu khoảng từ 27 - 30 tháng tuổi. 

2. Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho bò

2.1. Thức ăn

Hầu hết bà con đều nghĩ rằng cung cấp cho bò đầy đủ rơm rạ, rau cỏ tươi là được. Điều này hoàn toàn không đúng, không chỉ riêng bò mà tất cả các loại gia súc cần cung cấp đầy đủ và cân bằng lượng thức ăn thô xanh, thức ăn tinh và các loại vitamin, khoáng chất. 

Nguồn thức ăn thô xanh: gồm các loại phụ phẩm nông nghiệp như rơm rạ, thân cây ngô, cây đậu, cây chuối, ngọn mía, rau xanh, củ quả,... đây là nguồn cung cấp dưỡng chất chủ yếu cho bò mẹ mang thai. Chiếm tỷ trọng đến 70% trong tổng lượng thức ăn cung cấp cho bò mỗi ngày. 

Thức ăn tinh: thường sẽ chiếm khoảng 20 - 25% trong tổng khẩu phần ăn, tức là tỷ lệ khoảng 3% trọng lượng cơ thể. Thức ăn tinh bao gồm các loại cám công nghiệp có sẵn trên thị trường, hoặc bà con cũng có thể tự phối trộn bằng máy trộn thức ăn chăn nuôi từ các loại thức ăn như cám gạo, ngô, bột cá, các loại đạm khô,…

Khẩu phần ăn: Đối với bò cái có trọng lượng trung bình khoảng 200 - 260kg thì khẩu phần ăn gồm:

• 1 - 2kg bột hoặc cám (ngô, gạo) 
• 0,2 - 0,3kg khô dầu lạc 
• Khoảng 20gr Premix khoáng, vitamin (đối với bò nhốt chuồng)
• 20 - 25kg thức ăn xanh như cỏ voi, thân cây chuối, thân cây bắp, ngọn mía, rau xanh.

Đối với bò sinh sản có trọng lượng lớn hơn 260kg thì tăng lượng thức ăn theo tỷ lệ 12-15% so với trọng lượng cơ thể.

Lưu ý: Cung cấp thức ăn tươi mới cho bò mỗi ngày, không để bò mẹ ăn thức ăn ôi thiu, rau cỏ úa.

Để bò dễ dàng tiêu hoá các loại thức ăn thô xanh, đồng bà con có thể dễ dàng kiểm soát khẩu phần ăn của bò, đảm bảo bò mẹ nạp đầy đủ dinh dưỡng thì bà con nên tự chế biến thức ăn cho bò. Công việc tự chế biến thức ăn chăn nuôi sẽ không quá vất vả, và không tốn nhiều thời gian nhờ sự hỗ trợ của các loại máy băm nghiền đa năng trong việc chăn nuôi hiện đại.

 Bà con tham khảo bài viết: Tư vấn máy chế biến thức ăn cho bò hiệu quả, phù hợp theo từng quy mô chăn nuôi

2.2. Nước uống

Bò mẹ cần được cung cấp lượng nước sạch đầy đủ mỗi ngày. Thông thường, cơ thể của bò cái trưởng thành cần khoảng 40 – 50 lít nước/ngày. Ngoài ra, khi nhiệt độ không khí lạnh thì có thể giảm lượng nước xuống 20 – 25 lít/ngày, nếu thời tiết nóng bức có thể tăng lên 60 – 70 lít/ngày.

Khi bò mang thai, ở giai đoạn cuối của thai kỳ nhu cầu uống nước sẽ tăng lên rất nhiều có thể tăng gấp đôi so với bình thường. 

3. Hướng dẫn phối giống cho bò

3.1. Phát hiện động dục 

Để bò cái khi phối giống khả năng thụ tinh cao, phải kịp đúng lúc cho bò cái động dục. Thông thường bò cái động dục có những biểu hiện: bò kêu rống, kém ăn hoặc bỏ ăn, đi lại dáng bồn chồn, phá chuồng, hưng phấn cao độ, thích nhảy lên lưng con khác sau đó đứng yên để con khác nhảy lên. Thích quay đầu ra sau hít ngửi âm hộ, âm hộ có màu đỏ hồng, hơi mở rộng, niêm dịch từ âm hộ chảy ra như nhựa chuối. Kiểm tra bên trong âm hộ thấy tử cung cứng hơn bình thường. 

3.2. Cách phối giống cho bò 

Đối với nuôi bò hướng thịt, chọn đực giống lai F2 có mang ¾ máu của 1 trong những giống bò lai Sind, Redsindhi, Sahiwal, Brahman, không bị các bệnh truyền nhiễm. 

Có 2 cách phối giống là phối giống trực tiếp và phối giống nhân tạo.

Phối giống trực tiếp: là cho bò đực nhảy trực tiếp. Đây là biện pháp phối giống mà nhiều bà con vùng sâu vùng xa chưa có kiều kiện để phối giống nhân tạo đang áp dụng. 

Phối giống nhân tạo: là sử dụng nguồn tinh của bò được chọn lọc và bảo quản kỹ lưỡng, sử dụng dụng cụ để dẫn tinh vào bò cái. Với phương pháp này, tỉ lệ thụ tinh sẽ cao hơn, tinh của bò đực được tuyển chọn nên đảm bảo bê con đẹp, to, khoẻ.

4. Chăm sóc bò mang thai và đỡ đẻ cho bò

4.1. Chăm sóc bò chửa

Đảm bảo chuồng trại luôn sạch sẽ và thoáng mát vào mùa hè, ấm áp vào mùa đông. Cần làm bạt che chắn mưa, gió vào chuồng bò.

Thường xuyên vệ sinh tắm rửa và dùng bàn chải, chải lông cho bò để khí huyết của bò mang thai được lưu thông, và hạn chế ký sinh trùng ngoài da. 

Khi bò cái đã mang thai, cần phải cho bò nghỉ ngơi, không được xua bò mạnh, hoặc dồn bò trong thời gian mang thai tháng thứ 3, thứ 7,8,9 (bởi dễ gây hiện tượng chết thai). 

4.2. Đỡ đẻ cho bò

Bò mang thai khoảng 280 – 285 ngày sẽ đẻ. Trước khi đẻ, có những biểu hiện bất thường như cào nhẹ đất, đi lại thường xuyên, không nằm im một chỗ. Có biểu hiện sụt mông, bầu vú chĩa về hai bên, khi bắt đầu đẻ bọc ối thò ra ngoài trước. Với những trường hợp bò đẻ bình thường, có thể can thiệp hoặc chỉ cần hỗ trợ bằng cách dùng tay kéo nhẹ thai ra. Còn nếu quá trình sinh đẻ của bò gặp khó khăn, bà con cần phải nhờ bác sĩ thú y có chuyên môn để đỡ đẻ cho bò. 

Cắt dây rốn dài khoảng 10 – 12cm (không cần buộc dây rốn) và sát trùng bằng loại cồn iốt 5%. Lau rớt, nhầy xung quanh miệng bê con, vệ sinh sạch sẽ bằng giẻ khô và được sát trùng, sau đó để bò cái tự liếm bê con. Nên bóc móng cho bê con để đỡ bị trơn trượt khi mới bắt đầu tập đi. Lau sạch phần thân sau và bầu vú của bò mẹ, bổ sung thêm nước uống có pha thêm ít muối cho bò, có thể cho ăn thêm cám và nước ấm.

Để tránh một số bệnh thường gặp khi bò đẻ như viêm tử cung, sót nhau, bà con cần lưu ý việc giữ vệ sinh thật sạch sẽ và đúng quy trình nghiêm ngặt, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho bò trước khi bò đẻ. Nếu xảy ra hiện tượng sót nhau, cần tiêm Oxytocin hỗ trợ tử cung co bóp. 

5. Chăm sóc bò mẹ sau sinh và bê con

5.1. Đối với bò mẹ

Trong 1 tuần đầu bò mới để cần cho ăn cháo hoặc pha cám với nước ấm và 1 ít muốn cho bò ăn. Thời gian đầu khoảng 15 – 20 ngày đầu khẩu phần ăn mỗi ngày của 1 con bò mẹ cần:

• Thức ăn tinh 1– 1,5kg
• Muối ăn  25 – 30gr
• Bột xương 30 – 40gr
• Thức ăn thô xanh phải luôn có sẵn trong chuồng

5.2. Đối với bê con sau sinh

Chậm nhất là 3 giờ sau khi sinh, bê con phải được uống sữa đầu của mẹ. Tổng lượng sữa trong ngày đầu tiên cho bê con uống không quá 10% trọng lượng cơ thể. Lượng sữa ban đầu cho uống khoảng 2 lít/ngày. Cho bê uống tự do trong vòng 7 ngày đầu tiên. Kết hợp trui sừng cho bê để tránh húc nhau trong thời gian sinh trưởng. 

Trong 30 ngày đầu bê con được nuôi tại nhà, cạnh bò mẹ. Lưu ý luôn giữ ấm cho bê bằng cách lót khăn hoặc rơm vào chuồng, phụ bạt xung quanh chuồng để tránh gió lùa vào. 

Trên 1 tháng tuổi: bế được chăn thả theo bò mẹ ở những bãi cỏ gần chuồng, tập thói quen cho bê ăn thức ăn tinh. 

Chăn nuôi bò sinh sản là mô hình chăn nuôi phổ biến và đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho bà con. Chỉ cần bà con quan tâm, tìm hiểu và áp dụng cách chăn nuôi bò sinh sản phù hợp với điều kiện là đã có thể thành công. Hy vọng với những chia sẻ về kỹ thuật chăn nuôi bò ở trên sẽ giúp ích cho bà con chăn nuôi.

 Công ty CPĐT Tuấn Tú

Địa chỉ: Số 2, Ngõ 2, Đường Liên Mạc, P. Liên Mạc, Q. Bắc Từ Liêm, Hà Nội

Hotline : 02422050505 – 0914567869 – 0945796556 - 0984930099 

Email: khomay3a@gmail.com

Website: khomay3a.com

Fanpage: https://web.facebook.com/Congtycpdaututuantu